Covid ongevaarlijk voor kinderen? Helaas
Nu zelfs het OMT toegeeft dat jongeren beschadigd kunnen raken door Covid-19 is overhaaste opening van ongeprikte VO-scholen onverantwoord.
Artikel van 30/05/2021 van de hand van Michael Blok en Vicky van der Togt. Bijgewerkt op 1/11/2021Het werd als opiniestuk geweigerd door 2 kranten, net als tientallen andere stukken van onze hand. Het artikel is een aanvulling op het vele wat door ons platform al is gecommuniceerd over de onredelijkheid en onverstandigheid van de Nederlandse beslissing om kinderen niet tegen Covid te beschermen, en toe te staan dat onze scholen de grote infectiehaarden zijn.
Het Nederlandse coronabeleid gaat uit van beperkte Covid-schade bij mensen die niet in risicogroepen zitten. Die gedachte is het meest uitgesproken bij kinderen en jongeren, die volgens het RIVM en kabinet eigenlijk nauwelijks schade ondervinden van Covid. De kracht van die stelling begon in 2020 al af te brokkelen toen de eerste Nederlandse kinderen aan Covid stierven. En nu is er genoeg bewijs om te kunnen stellen dat er serieuze risico’s voor grote aantallen kinderen bestaan als het virus vlot onder kinderen blijft rondgaan.
De gedachte dat kinderen weinig last hebben van het virus ontstond vroeg in 2020, op basis van Chinese sterftestatistieken. En ook in Europa is gebleken dat kinderen zelden sterven aan Covid. De framing dat kinderen geen last hebben van Covid is ook noodzakelijk voor het groepsimmuniteitsbeleid in Nederland en andere landen. Maar in de zomer werd bekend dat kinderen het gevaarlijke MIS-C syndroom aan Covid kunnen overhouden. In het Verenigd Koninkrijk belandden al duizenden kinderen in het ziekenhuis met die diagnose.
Voor we verder gaan is het belangrijk vast te stellen dat kinderen in rijke landen zelden zeer ziek worden. Het is daarom niet relevant of kinderen minder last hebben van Covid dan volwassenen, maar of Covid relatief gevaarlijk is voor kinderen. Ziektes als polio en de mazelen worden actief bestreden in kinderen, ondanks dat ze statistisch niet heel erg verschillen van Covid qua gezondheidsschade. En van die ziektes weten we wel wat ze op de lange termijn doen, terwijl Covid-19 pas twee jaar onder ons is.
Kinderen worden wél regelmatig ziek
In Nederland zijn nu rond de 1.000 kinderen met Covid opgenomen (geweest) in het ziekenhuis, minstens 7 daarvan stierven. Een ramp voor hun familieleden, maar geen sterftegolf waar een overheid gauw van schrikt. Maar met de B117 (“Britse”) variant die nu dominant is zijn de risico’s voor minderjarigen vergroot. En nieuwere varianten uit Brazilië en India lijken jonge mensen nog meer te kunnen treffen. De Braziliaanse Vereniging van IC-artsen meldt dat de meeste IC-patiënten daar nu onder de 40 zijn. Kinderen sterven er met regelmaat, al 1.300 onder de 9 jaar oud in een recente telling.
Een ander risico voor onze jeugd vormen duurzame klachten na infectie (“Long Covid”). Bij volwassenen krijgt tussen de 10% en de 20% van de besmette mensen maandenlang klachten die vaak ook permanent zullen zijn. Meestal gaat dat om onwelkome klachten als verlies van reukvermogen of hoofdpijn. Maar een grote minderheid van die groep kan niet meer werken door concentratieproblemen, hartkloppingen of andere enge klachten. Deze klachten zijn zo ernstig en duurzaam dat OMT-lid Marion Koopmans het laten rondgaan van het virus onder de bevolking “geen goed idee” vindt. Ook het RIVM erkent Long Covid sinds kort.
Duits onderzoek wijst op evenveel Long Covid onder kinderen als onder volwassenen.
Deze aandoening blijkt ook bij kinderen regelmatig voor te komen. Momenteel staan in het VK 85.000 kinderen geregistreerd als patiënten met Covid post-viraal syndroom. Ongeveer 13% van Britse kinderen heeft 5 weken na infectie nog klachten, vaak vermoeidheid, hoofdpijn en/of verlies aan reukvermogen. Een Italiaanse studie onder kinderen die bij artsen in beeld kwamen met Covid kwam tot de conclusie dat 43% van de kinderen na 4 maanden nog steeds niet normaal kon leven. Zo ontstaat een beeld van gezondheidsschade die zeker geen orde van grootte (10x) onder die van volwassenen ligt.
Duits onderzoek toont aan dat kinderen regelmatig langdurig klachten houden, en niet eens veel minder dan volwassenen. Maar kinderen hebben zoals bekend veel minder last van ziekenhuisopname en sterfte. Dit sluit aan bij de hypothese dat SARS-Cov-2 via de longen het lichaam in komt, maar mogelijk ook naar het zenuwstelsel via de neus. Dat dan zonder tussenkomst van bloed, waar gevaccineerden en kinderen snel korte metten maken met het virus. Dit sluit aan bij recent onderzoek dat gevaccineerden die een doorbraakinfectie hebben ook vaak Long Covid krijgen, meestal van neurologische aard. Dit is allemaal onzeker, maar een uitstekende reden voor waakzaamheid.
In het VK wordt beter dan in Nederland bijgehouden wie klachten houdt, en ook meer getest. Daar blijkt dat meer dan 10.000 kinderen al meer dan een jaar last hebben van vaak stevige klachten. En dat terwijl er tot een jaar geleden (gerekend vanaf oktober 2021) veel minder geregistreerde infecties waren dan in het jaar erna. Het verschil is een factor van tientallen. SImpel bezien stevenen de Britten af op honderdduizenden kinderen met zeer langdurige klachten, meestal verbonden aan het zenuwstelsel. Simpel gerekend, want er is geen controlegroep in dit onderzoek, Long Covid wordt misschien ondergerapporteerd en begin 2020 werden Britse kinderen minder getest. Evengoed is een serieuze kans op honderdduizenden in hun functioneren beperkte kinderen zeer alarmerend.
Wat we nog niet weten baart ook zorgen
Naast de talrijke Long Covid-patiënten is er ook mogelijke schade aan de lichamen van kinderen die nu nog niet opgemerkt wordt. Een derde van Californische Long Covid patiënten merkte bij het begin van de infectie eigenlijk niets. Het virus tast vele aspecten van ons lichaam aan, en dus is het goed mogelijk dat kinderen later in hun leven gaan merken dat de infectie ze beschadigd heeft. Een oppervlakkig VS-Amerikaans onderzoek wijst op duidelijk aangetaste bloedvaten bij jongeren die vaak geen klachten bemerkten. Een onzekerheid die ook de Nederlandse overheid intern besprak in maart 2020, terwijl toen al publiekelijk werd beweerd dat “kinderen zo goed als geen rol spelen”. Dit laatste was zo te zien om politieke redenen.
De Nederlandse keuze om kinderen vrijwel niet tegen infectie te beschermen is alleen verdedigbaar als kinderen echt geen last hebben van besmetting. Het optimisme van het kabinet (danwel de bewuste keuze kinderen in de vuurlinie te laten omdat ze MINDER risico's lopen) bleek echter onterecht. En dus is het belangrijk onze scholen de preventiemaatregelen te geven die in de rest van de wereld gebruikelijk zijn: maskers, afstand en ventilatie (inclusief HEPA-luchtfilters, die zeer nuttig zijn). Langdurige klachten bij kinderen moeten erkend en verzorgd worden. Maar verreweg het belangrijkste is dat het virus minder snel rondgaat, en niet alleen eventjes door vakantie, zomerweer en tijdelijke vaccinatie-immuniteit. Dat zou in Nederland een trend- en strategiebreuk betekenen die gezien de stemverhoudingen in de Kamer nog op zich zal laten wachten.
Michael Blok en Vicky van der Togt zijn bestuursleden van de Stichting Protect EveryBody, die zich inzet voor bescherming van alle bevolkingsgroepen in coronatijden.
Bronnen:
https://nos.nl/video/2331262-van-dissel-weinig-kinderen-onder-coronazieken.html
https://www.dw.com/en/covid-more-cases-of-postviral-syndrome-in-uk-children/a-56523410
https://www.bmj.com/content/373/bmj.n879
https://www.nytimes.com/2021/03/08/health/long-covid-asymptomatic.html
https://nos.nl/artikel/2331342-van-dissel-tegen-kamer-kinderen-verspreiden-virus-bijna-niet.html