Wat is de rol die groepsimmuniteit nog speelt in de Nederlandse corona-strategie? De Süddeutsche Zeitung concludeerde dat het voortdurend in de hoofden van de beleidsmakers en adviseurs is blijven spelen – en dat kan ook verklaren waarom telkens later en halfslachtig containment-maatregelen zoals een tijdelijke lockdown alsook testen & traceren zijn ingevoerd of opgeschaald.
Een paar dingen moeten we uitleggen:
- Op de officiële strategiepagina krijgt immuniteitsopbouw nog alijd de rol van 'beschermende muur' toebedeeld;
- Wat essentieel is om te snappen: mensen worden tijdelijk immuun als ze COVID-19 hebben gekregen, en naarmate dat voor meer mensen geldt wordt de verspreiding afgevlakt. Een bepaalde mate van toegestane verspreiding van het virus bijvoorbeeld in de zomer kan helpen om de verwachte druk op de IC's bij een tweede golf in het najaar en de vroege winter te verminderen – maar mensen worden alleen immuun als je het virus laat rondgaan en niet maximaal indamt.
- Dat kan een mogelijke verklaring zijn voor het niet maximaal willen indammen en het vroegtijdig heropenen van de scholen (die ook niet waren gesloten als het aan het RIVM had gelegen). Ook ons testbeleid en bron- en contactonderzoek is nog ondermaats. Want bedenk: hoe meer je indam-maatregelen treft, hoe minder mensen immuun worden. Immuniteitsopbouw en indam-maatregelen hebben allen een remmende werking, maar zijn onderling strijdig.
- Immuniteitsopbouw is flattening the curve, maar de andere kant op in vergelijking met een lockdown: die haalt ook infecties naar voren, met name in de zomer, zodat je ze later niet tegelijk hebt. Dit legde Cory Stewart uit op 12 maart tegenover CNN.
- Je kunt echter alleen inzetten op immuniteitsopbouw ten koste van maximaal indammen. Of andersom: je kunt pas maximaal indammen ten koste van immuniteitsopbouw.
- Inzetten op immuniteitsopbouw betekent ook voortdurende toegestane verspreiding. Aangezien immuniteit vluchtig is, betekent dat waarschijnlijk ook permanente afhankelijkheid van tijdelijk werkende vaccins.
- Containment of zelfs eradicatie betekent veel minder besmettingen en sterfte, en ook veel minder noodzaak aan een vaccin.
- Een dingetje is nog: vaccinontwikkeling vereist ook mitigatie in in elk geval een aantal landen. Ons vaccin wordt op duizenden mensen getest in Brazilië, waar het virus echt de vrije loop wordt gelaten.
Afscheid van groepsimmuniteit
“Ook een bijrol voor immuniteits-opbouw is een sta-in-de-weg voor effectief indammen.”
Het virus is nu in Nederland aardig onder controle. Containment is mogelijk, en we zijn dankzij de opschaling van testen & traceren ook een eind op weg om definitief afscheid te nemen van immuniteitsopbouw als instrument.
Maar zolang mensen van RIVM, OMT en GGD'en zich pessimistisch blijven uiten over de mogelijkheid van containment, steeds aan immuniteitsopbouw blijven refereren en een vaccin als belangrijkste oplossing zien, kunnen we daar nog niet op vertrouwen. Zolang immuniteitsopbouw een bijrol wordt gegund, staan we circulatie toe en riskeren we dat dat zo blijft.
Meer daarover weten? Luister naar onze podcast:
Aflevering 3: Is de rol van groepsimmuniteit uitgespeeld?
Een terugblik op de mediaweek met Containment Nu in de Volkskrant en de Süddeutsche, en de diepte in: wat is het belang van groepsimmuniteit of immuniteitsopbouw, welke rol speelt dat nog in de COVID19-strategie? Er zit een spanningsveld tussen 'rekening houden met de remmende werking van immuniteitsopbouw' (óók als het slechts een 'bij-effect' is) en de remmende werking van maximaal indammen. Wanneer kunnen we ervan uitgaan dat Nederland overgaat op containment dankzij intensiever testen en traceren, en hoe moeten we de rol beoordelen die immuniteitsopbouw nog lijkt te spelen, in elk geval in de gedachten van RIVM en OMT? Alles wordt duidelijk, een beetje dan, in deze podcast van Containment Nu.
Shownotes
- Fragment van Pieter Klok
- Het volledige fragment van Klok bij Spraakmakers
- Pieter Klok reageert op de affaire in De Week van de Hoofdredacteur
- De Volkskrant (eindelijk) over indammen: Gezondheidseconomen kraken coronabeleid: ‘Desastreus voor de economie’
- Süddeutsche Zeitung over de Nederlandse Coronastrategie: Gevaarlijk Spel
- Rory Stewart op CNN.
- onze Tussenbalans op Joop.nl
- ons vijfpuntenplan voor effectief indammen
- Trouw in 1999 over het RIVM