5-puntenplan voor serieus indammen

Nederland moet het virus serieus gaan indammen, en de tijd dringt. Dat vereist in de eerste plaats een strategiewijziging naar een R ruim onder de 1 en het doel eerst het virus naar nul te krijgen (met incidentele uitbraken) en dan in samenwerking met de onze Europese partners en de rest van de wereld naar uitroeiing toegaan.

Update: bezoek monitor.containmentnow.org voor een vergelijking van maatregelen tussen landen.

De ontwikkeling van goede vaccins geeft Nederland en Europa een tweede kans om het Coronavirus als factor weg te krijgen uit onze maatschappij. Na meer dan een jaar jojo-lockdowns, economische krimp, verwarring en tegenstelling en danig beknotte vrijheden en levenskwaliteit is doorgaan met het tolereren van viruscirculatie gewoon niet acceptabel.

Wij presenteren na overleg en uitgebreid onderzoek ons 5-puntenplan. Dit plan is compatibel met de adviezen van de WHO en het indamadvies van KMPG en de VU, maar meer in detail uitgewerkt voor Nederland en meer dwingend voor onze overheid die misschien toch wel erg "glibberig" opereert in deze crisis. Voor een internationale blik kunt u kijken op Yes To No Covid en EndCoronavirus.org. Het moet duidelijk zijn dat de overheid heel goed weet wat indammen is, en ook hoe je dat doet. Het kabinet blijft echter sturen op ziekenhuiscapaciteit, hoe onlogisch en destructief dat ook is.

1. Heldere politieke commitment

Echt indammen begint bij de politieke wil, die dan ook helder moet worden uitgesproken. Dus niet losse woorden over "IC-sturing" én "zo min mogelijk virus" maar:

• "Dit is een gevaarlijk en onbekend virus dat we niet in onze maatschappij dulden"
• "We gaan binnen enkele maanden naar nul"
• "We dulden daarna alleen incidentele uitbraken, die we dan hard neerslaan"
• "Op termijn moeten we in Europa en de wereld het virus uitroeien"
• "Immuniteitsopbouw speelt niet langer een rol in onze overwegingen".

Een beetje zelfonderzoek en excuses voor het beleid van "maximale controle" met gecontroleerde verspreiding voor immuniteitsopbouw zou de politiek niet misstaan. Een parlementaire enquête over hoe het zover heeft kunnen komen in onze verpleeghuizen, supermarkten en sociale omgeving is onvermijdelijk, maar nu niet urgent. Extern onafhandelijk onderzoek ook niet echt, want we weten gewoon op basis van de vele succesverhalen wat we moeten doen. Lees verder!

2. Waarschuwingsniveausysteem met getrapte maatregelen

Om de transparantie van het beleid te vergroten moeten wij net als veel andere landen "Alert Levels" krijgen. Dit maakt het beleid veel makkelijker te begrijpen voor de bevolking en schept hoopt op beter, en verhoogt zo het draagvlak voor maatregelen. Het maakt maatregelen ook voorspelbaarder voor het bedrijfsleven, wat de economische schade zal beperken. En het dwingt de overheid om nooit maatregelen te nemen of gedrag toe te staan dat een hoger Waarschuwingsniveau tot gevolg zal hebben.

Dit waarschuwingssysteem vereist ook veel betere, snellere, meer consistente en stabiele informatievoorziening vanuit de overheid over infecties, testen, sterfte en herstel. In Nederland is deze informatie traag, beperkt, en variabel qua formattering.

Meer detail over het soort maatregelen dat bij de Levels zou horen (ieder hoger niveau omvat vanzelfsprekend ook de maatregelen van het niveau eronder, tenzij aangescherpt):

1. (maand lang 0 infecties) Inreizenden in onze "Green Zone" (in principe de Schengenzone of de hele EU) worden getest en bij positieve test in quarantaine gezet. Altijd twee weken quarantaine uit risicogebieden. Aandacht voor ventilatie in gebouwen.
2. (0 infecties afgelopen 2 weken of langer) Overheidscampagnes voor gedrag (handen wassen, in elleboog kuchen, afstand houden, buiten vergaderen, ramen open). Grote evenementen binnen verboden. Maskerplicht in OV, winkels, evenementen. Spatschermen in winkels, OV, recepties.
3. (0-50 infecties/100.000 inwoners/week) Evenementen verboden. Binnenlocaties met 1,5m afstand en maximaal bezoekersaantal. Maskerplicht op openbare plekken. Scholen op half rooster en met maskers.
4. (>50 infecties/100.000 inwoners/week) Binnenlocaties met lang verblijf (kantoren, cultuursector, medische zorg) gesloten. Reizen met OV (ook vliegen) afgeraden. Scholen gesloten.
5. (IC's over twee weken mogelijk vol) Iedereen in niet-essentiële beroepen blijft thuis, behalve voor boodschappen, medische zorg en lichaamsbeweging.

De maskerplicht staat alle neus- en mondbedekking toe, ook zelfgemaakte omdat ook die de epidemie effectief kunnen afremmen. Chirurgische maskers zijn aan te bevelen. Mensen met verhoogd risico kunnen altijd een FFP2+ mondkapje en bril dragen en worden daarover voorgelicht. Details onderaan deze pagina.

Hoe staan we op 21 juni? Niet goed.

3. Massaal testen, ook proactief

Momenteel worden alleen mensen met klachten getest, op afspraak, op vaak onhandige locaties. Het proces kan dagen duren. Wij moeten een testsysteem van wereldklasse hebben. Het belang van test-trace-isolate (TTI) moet daarom worden gecommuniceerd aan de bevolking. Dit vereist een uitgebreide informatiecampagne.

• Drive-in/walk-in teststraten. Je komt langs, je wordt getest. Als je niet kunt komen, komen ze langs. Ook mensen zonder klachten.
• Uitslag binnen enkele uren; testen daarom in principe bij de ziekenhuizen waar de laboratoria zijn. Dat ontlast ook de GGD'en voor bron- en contactonderzoek.
• Massaal, breed en proactief testen, dus ook regelmatig en zonder aanleiding testen van beroepsgroepen zoals leraren, baliemedewerkers en buschauffeurs.
• Zorgpersoneel en hun patiënten verdienen uitstekende beschermingsmaterialen, maar ook een nog actiever testregime, waar mogelijk zelfs dagelijks. Veelvuldig testen van verplegers en artsen bleek in Groningen de crux bij het indammen van de uitbraak.
• Testen van rioolwater, veelvuldige steekproeven in scholen en kantoren en andere proactieve testmethoden zijn ook essentieel voor goede controle.

Vanzelfsprekend kan het proactieve testen worden afgebouwd naarmate het Waarschuwingsniveau naar 1 daalt.

4. Bron- en contactonderzoek en isolatie van wereldklasse

Hoe ziet goed bron- en contactonderzoek (BCO) er uit? Op basis van aanbevelingen van het European Center for Disease Control en een onderzoek onder 8 Europese publieke gezondheidsexperts komen wij tot de volgende elementen:

• Snelle start met BCO na de poistieve test, in principe dezelfde dag
• BCO start ook op basis van verdenking, niet alleen op basis van positieve test
• Doelstelling 90% van de contacten op te sporen
• Grondig en lokaal ingepast bron- en contactonderzoek, met gevoel voor culturele verschillen en lokale gewoontes
• Strenge isolatie van zowel besmette als verdachte personen. Dagelijkse follow-up helpt de mensen in isolatie om ook echt thuis te blijven, net als een financiële tegemoetkoming en straf voor mensen die de isolatie breken
• Lokalisering van de aanpak, zowel qua intensiteit als qua invulling van maatregelen
• Openheid en gedetailleerde informatie voor onderzoekers en burgers over het verloop van testen en BCO. Er is niet zoiets als te weinig data.

Een dergelijke aanpak vereist een flinke opschaling van het BCO-bouwwerk. Veldepidemiologen als Amrish Baidjoer en Arnold Bosman kunnen de overheid daarin helpen. Het is niet gezegd dat de GGD'en de beste partij zijn om dit in iedere veiligheidsregio op deze manier uit te voeren, en ook splitsing van taken kan nuttig zijn.

5. Regionalisering en Europeanisering

Regionalisering is de weg voorwaarts. Onze provincie Groningen is al maanden relatief vrij van het Coronavirus, wat een bewijs is van de effectiviteit van serieus testen en BCO die Prof. Alexander Friedrich daar de afgelopen maanden organiseerde. Het is daar nu niet helder waarom alle strenge maatregelen zouden moeten gelden die van kracht zijn in gebieden waar wel serieuze infectieniveu's zijn (Zuid-Nederland, Randstad). Dat is slecht voor de economie, voor het draagvlak en voor de bestrijding van de uitbraak. Daarom is regionalisering van de maatregelen noodzakelijk. Dit zou kunnen gebeuren per veiligheids/GGD-regio of per cluster van dergelijke regio's (Noord, Randstad-Noord, Zuid etc.)

Natuurlijk is regionalisering de natuurlijke partner van de Waarschuwingsniveau's onder punt 2. Zo wordt het voor burgers die van een Zone 3 naar een Zone 2 gaan makkelijker om te weten wat daar van je verwacht wordt.

Ook Europeanisering is noodzakelijk. Wij zijn een klein land dat erg afhankelijk is van onze open grenzen. Doorgaan met verspreiding (het staande beleid van maart tot minstens juni 2020) is onmogelijk in je eentje, maar geweldig goed indammen ook. Daarmee is het noodzakelijk onze aanpak af te stemmen op onze buurlanden en Europese partners. In ieder geval kan onze aanpak in Nederland niet materieel verschillen van die in Duitsland, België en Frankrijk. En de logische situatie is natuurlijk dat Europa een gezamenlijke aanpak heeft:

• Dezelfde waarschuwingsniveau's met dezelfde maatregelen per niveau
• Dezelfde corona-waarschuwings-app (dus nemen we de Duitse over, die is al gelanceerd)
• Dezelfde inreisregels aan de buitengrenzen (testen, quarantaine)
• Uitwisselen van informatie en comptatibele Dashboards en informatie.

Soorten maskers en hun nut

Hieronder staat een schematisch overzicht van typen maskers en mondkapjes en de onderlinge verschillen. Download de afbeelding hier.

Lees verder en haak aan